Viêm xoang cấp ở người già: Nguyên nhân – Triệu chứng – Cách điều trị hiệu quả
Viêm xoang cấp ở người lớn tuổi do đâu mà hình thành? Bệnh có biểu hiện như thế nào? Điều trị viêm xoang cấp tính như thế nào để bệnh thuyên nhanh chóng thuyên giảm?
Lấy thời gian làm cơ sở phân định, viêm xoang cấp tính có thời gian mắc bệnh không quá 8 tuần. Khi bị tác nhân gây bệnh tấn công, mũi và niêm mạc mũi xoang sẽ bị sưng viêm, đỏ tấy, phù nề khiến dịch vị ứ đọng. Bệnh đến nhanh, đi nhanh và hầu như không để lại biến chứng nếu như điều trị sớm và đúng cách. Tham khảo bài viết ngay sau đây để biết được nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng cùng cách điều trị viêm xoang cấp ở đối tượng người lớn tuổi.
I. Viêm xoang cấp là gì?
Viêm xoang cấp tình ở người lớn tuổi là tình trạng viêm cấp xảy ra tại niêm mạc của xoang mũi. Thông thường, viêm xoang nhiễm khuẩn cấp tính thứ phát là do lỗ thông xoang bị bí tắc (do niêm mạc bị phù nề) hoặc cũng có thể xuất phát từ hệ thống màng nhầy lông chuyển bị tổn thương. Hệ quả là dịch nhầy ứ đọng, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển gây viêm xoang cấp tính.
Ước tính khoảng 70% bệnh nhân mắc bệnh sẽ tự khỏi mà không được chữa trị. Tuy nhiên cũng có những trường hợp không điều trị hay trị bệnh không đúng cách có thể dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm lên tai, mắt, họng,…
II. Các triệu chứng bệnh viêm xoang cấp ở người lớn tuổi
Viêm xoang cấp bùng phát nhanh, triệu chứng mãnh liệt, có thể dễ dàng nhận diện thông qua một số triệu chứng tiêu biểu sau:
- Cảm giác sưng và đau nhức vùng mặt: Tùy vào vị trí sưng viêm mà người bị viêm xoang cấp thường xuất hiện cảm giác đau khác nhau. Chẳng hạn, viêm xoang hàm gây nhức má, viêm xoang tán gây nhức khu vực hàng chân mày, viêm xoang sàng trước gây nhức khoảng giữa hai mắc, viêm xoang sàng sau gây đau nhức sâu trong vùng gáy.
- Tắc ngạt mũi: Đây là triệu chứng vay mượn của mũi. Người bị viêm xoang có thể bị tắc hay ngạt mũi.
- Chảy nước mũi, dịch mũi đổi màu hoặc chảy mủ ra: Viêm xoang sẽ gây chảy dịch mũi. Tùy thuộc vào vị trí viêm mà dịch có thể chảy xuống mũi hoặc họng. Chẳng hạn, nếu như bạn bị viêm xoang sàng trước, dịch mũi sẽ chảy xuống mũi như nếu viêm xoang sàng sau thì dịch chảy vào họng. Chảy dịch mũi khiến cho người bệnh luôn có cảm giác khụt khịt hoặc đờm lờ đờ ở cuống họng muốn khạc nhổ.
- Sốt: Người bị viêm xoang có thể xuất hiện một số biểu hiện sốt nhẹ.
- Điếc mũi: Người bệnh viêm xoang, thường là viêm nặng, phù nề, phân tử mùi không len lõi được đến thần kinh khứu giác gây tình trạng điếc mũi.
- Khi đi khám, bác sĩ quan sát sung quanh xoang mũi thấy niêm mạc mũi xung huyết, có xuất tiết. Kết quả nội soi cho thấy các lỗ thông xoang bị phù nề, xuất tiết.
Lưu ý: Cần phân biệt bệnh viêm xoang với viêm mũi dị ứng. Viêm mũi dị ứng thường có biểu hiện đặc trưng là chảy dịch mũi trong, hắt hơi liên tục và thành tràng, ngứa mũi..
Tham khảo thêm: Cách Phân Biệt Viêm Xoang Và Viêm Mũi Dị Ứng Đơn Giản Nhất
III. Nguyên nhân gây viêm xoang cấp ở người lớn tuổi
Viêm xoang là một bệnh vô cùng phổ biến trong đời sống hiện nay, dễ bắt gặp ở mọi đối tượng, từ người già cho đến trẻ em. Nguyên nhân chính gây bệnh viêm xoang đó là lỗ thông thoang se nhỏ lại hoặc bị tắc nghẽn dẫn đến không dẫn lưu được chất nhầy ra khỏi xoang mũi. Điều này tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và một số loại nấm phát triển.
Những tác nhân dược cho là gây viêm xoang cấp tính đó là Streptococcus tan huyết, virus Pneumonia, Haemophilus Influenza, và Moraxella Catarrahalis.
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Trinh, công tác tại bệnh viện Đại học Y dược Hà Nội, cho biết, những yếu tố sau đây sẽ làm tăng tình trạng trạng bít tắc xoang mũi ở người lớn:
- Người lớn tuổi có sức đề kháng kém, cơ thể không đủ sức chống lại vi khuẩn, chức năng hệ miễn dịch suy giảm, cơ quan hô hấp hoạt động kém nên có khả năng bị viêm xoang và một số bệnh đường hô hấp hấp độ tuổi khác.
- Ở người lớn tuổi, các cơ quan bắt đầu lão hóa, trong đó có hệ hô hấp. Đầu mũi bị sụn yếu đi, khiến đường thông mũi hẹp lại. Các tuyến dịch nhầy bị teo lại, hệ thống lông chuyển đảm đương trọng trách chuyển chất nhầy từ xoang ra ngoài hoạt động kém khiến cho sự bảo vệ đường hô hấp giảm đi đáng kể, niêm mạc mũi trở nên mong manh, dễ tổn thương.
- Do bị viêm mũi sau khi nhiễm siêu vi (cúm, sởi…), bị bội nhiễm, viêm mũi dị ứng keo dài, vẹo vách ngăn mũi. Cũng có những trường hợp viêm xoang cấp được hình thành là hậu quả của nhiễm trùng răng hàm trên, sâu răng.
IV. Điều trị viêm xoang cấp ở người lớn như thế nào?
Đối với bệnh viêm xoang cấp tính, phương pháp điều trị chủ yếu là nội khoa. Các biện pháp ngoại khoa chỉ được áp dụng trong những trường hợp cần thiết.
1. Rửa mũi và xịt mũi
Rửa mũi và xịt mũi là bước quan trọng đầu tiên trong việc khắc phục triệu chứng và hỗ trợ điều trị viêm xoang. Chỉ khi xoang mũi được thông thoáng thì quá trình dẫn lưu xoang mới thuận lợi.
- Rửa mũi thường xuyên bằng nước muối sinh lý hoặc nước muối ưu trương để làm ẩm, ấm và sạch dịch trong hốc xoang.
- Xịt trực tiếp Corticoid vào mũi nhằm làm giảm sự tiết dịch nhưng vẫn ít gây ảnh hưởng đến toàn thân.
- Xịt oxymetazoline hydrochloride trong thời gian ngắn (khoảng 3 ngày) để giảm nhanh triệu chứng viêm xoang cấp tính hoặc tránh trường hợp bệnh viêm xoang cấp tính chuyển sang mãn tính. Lưu ý không lạm dụng vì dùng lâu sẽ khiến cho bệnh nghiêm trọng hơn.
2. Điều trị nội khoa
Điều trị nội khoa là phương pháp chữa viêm xoang cấp phổ biến nhất. Phương pháp trên được tiến hành bằng cách cung cấp cho bệnh nhân thuốc điều trị: thuốc kháng sinh, thuốc corticoid tại chỗ và toàn thân…. Điều trị nội khoa thường kéo dài từ 2-4 tuần cho đến khi triệu chứng của bệnh thuyên giảm.
# Thuốc kháng sinh
Có một điều gây trở ngại trong việc dùng kháng sinh trị bệnh viêm xoang đó là tỉ lệ vi khuẩn kháng thuốc ngày càng cao. Do đó, những hướng dẫn gần nhất trong việc chọn lựa thuốc kháng sinh phù hợp để trị viêm xoang phụ thuộc nhiều vào mức độ nặng nhẹ của bệnh và cần cân nhắc xem, bệnh nhân đã sử dụng loại kháng sinh đó trong 4-6 tuần gần đây hay không.
- Đối với thể bệnh nặng: Thời gian chữa trị kéo dài từ 10-14 ngày.
- Với thể trung bình và gần đây không dùng bất kì loại kháng sinh nào: bệnh nhân thường được chỉ định amoxicillin/clavulanate hoặc cefdinir hoặc cefpodoxime, cefuroxime.
- Đối với người dùng thuốc kháng sinh gần đây hoặc bệnh chưa quá nặng, việc chọn lựa thuốc đường uống ban đầu bao gồm thuốc quinolone đường hô hấp, ceftriaxone, amoxicillin/clavulanate hoặc kết hợp kháng sinh phổ rộng đối với người lớn và ceftriaxone, amoxicillin/clavulanate đối với trẻ em.
- Nếu phương pháp chữa trị trong vòng 72 giờ không mang lại hiệu quả, cần đánh giá lại và nhanh chóng thay đổi phương pháp chữa trị.
Hiệu quả của việc điều trị viêm xoang cấp tính của thuốc kháng sinh được thể hiện trong bảng sau:
# Liệu pháp Corticoid, dùng thuốc thông mũi và một số liệu pháp chữa trị khác
Sử dụng Corticoid toàn thân có thể làm giảm nhanh tình trạng sưng viêm, tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý dùng thuốc có kiểm soát.
Một số thuốc làm thông mũi, tan chất nhầy theo đường toàn thân như guaifenesin được dùng trong việc điều trị bệnh viêm xoang giúp giảm nhanh triệu chứng số mũi, nghạt mũi, điếc mũi… do viêm xoang gây nên.
Một số thuốc kháng sinh macrolide và thuốc đối kháng thụ thể Leukotriene (zafirlukast, montelukast) cũng có khả năng chống viêm nên có thể dùng để trị bệnh hiệu quả.
# Điều trị dị ứng
Đối với những bệnh nhân bị dị ứng, việc kiểm soát dị ứng là điều cần thiết và quan trọng để ngăn chặn sự hình thành bệnh viêm mũi dị ứng, cũng chính vì thế mà có thể ngăn chặn quá trình phát triển viêm xoang.
3. Điều trị ngoại khoa
Thông thường, rất hiếm trường hợp viêm xoang cấp cần đến sự can thiệp của ngoại khoa. Sau khoảng 4-6 tuần chữa trị bằng thuốc chống viêm, thuốc kháng sinh, thuốc corticoid tại chỗ và toàn thân mà không cho kết quả tích cực, lúc này bác sĩ mới tính đến chuyện phẫu thuật trị viêm xoang.
Điều trị viêm xoang cấp ở người lớn bằng phương pháp phẫu thuật có thể cần trong những trường hợp phát hiện được tắc phức hợp lỗ thông xong hay có bằng chứng cho thấy niêm mạc bị tổn thương. Những bệnh nhân có bất thường về giải phẫu xoang cũng có thể được chỉ định phương pháp này.
Hiện nay, có hai phương pháp phẫu thuật xoang phổ biến đó là: phẫu thuật nội soi chức năng mũi xoang và phẫu thuật Caldwel-Luc.
Tham khảo thêm: Phẫu thuật trị viêm xoang chữa dứt điểm được không?
V. Phòng ngừa viêm xoang cấp hiệu quả
Để phòng viêm xoang cấp hiệu quả cũng như ngăn bệnh tái đi phát lại, cần lưu ý một số điều sau:
- Tránh tiếp xúc với tác nhân gây hại cho đường hô hấp bằng cách đeo khẩu trang trước khi ra đường hay làm công việc trong môi trường ô nhiễm, bụi bặm. Giữ môi trường sống luôn sạch sẽ, tránh xa bụi bẩn, chất thải có hại cho đường thở.
- Có chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý khi bị cảm cúm và một số bệnh đường hô hấp trên như cảm cúm, viêm mũi dị ứng…
- Nếu đang bị bệnh trào ngược dạ dày thì bạn nên nhanh chóng trị bệnh bởi đây là nguyên nhân phổ biến gây bệnh viêm xoang.
- Giải quyết những vấn đề bất thường về giải phẫu xoang mũi như xoang hơi cuốn giữa, quá phát mỏm móc, vẹo vách ngăn, bóng sàng.
- Quan tâm và điều trị khối u ở vòm họng và một số bệnh toàn thân.
Viêm xoang cấp tính xuất hiện đột ngột, triệu chứng mạnh nhưng bệnh cũng biến mất nhanh và hầu như không để lại biến chứng nếu biết cách chăm sóc và chữa trị sớm.
Thanh Thanh
BẠN ĐỌC CÓ THỂ THAM KHẢO THÊM:
XEM THÊM
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!